Restaurante Louro

Onte estiven en Muros con Xabi, o meu afillado, lembrándonos do ben que nos acolleron Rubén e Guille no seu restaurante. Así que, desde este espazo, queremos enviarlle unha enorme aperta chea de gratitude e afecto por facernos sentir como na nosa casa.

Xabi con Guille e Rubén

O motivo da viaxe foi cumprir coa promesa que tiñamos pendente con Xabi, logo de facer a súa Primeira Comunión. Porque, ademais doutros agasallos, convidámolo a ver un partido de fútbol no Camp Nou, xa que, desde que naceu, intentei que tamén fose desa outra relixión.

Como este ano o Barça non está todo o ben que me gustaría, decidín buscar un partido que fose atractivo e fácil de gañar. Non fora a ser que ante un mal resultado Xabi deixara de ser Culé. Así que, despois de darlle moitas voltas, díxenlle a Marita: “contra o Cádiz. Si che parece ben, iremos a ver o Barça-Cádiz en Semana Santa”.

Primeiro, porque en plena Semana Santa, co que lle gusta a festa aos gaditanos, malo sería que non lle metéramos dous ou tres goles polo menos. Segundo, porque sempre lle mantivemos un cariño especial a ese clube onde xogaron dous amigos e compañeiros do colexio San Felipe Neri, Antonio Calderón e José González, de quen gardo un magnífico recordo e cos que aínda manteño contacto.

Pero perdemos 0-1, e a miña preocupación de que Xabi abandonara as cores blaugranas mantíñase, a pesar de que despois de escoitar a todo o estadio cantar o himno do Barça, me dixera que tamén el o quería aprender. Agora, que xa estamos de volta, sei que é un dos nosos.

Con todo, o motivo desta entrada no blog non é para comentar a experiencia do fútbol, senón a nosa visita ao restaurante Louro o Sábado de Gloria, dous días antes do partido. Porque, cenamos neste comedor.

Tíñamos reserva para as dez da noite. Pero, fomos un pouco antes e, nada máis chegar, o cariño e a hospitalidade co que nos arrouparon Rubén e Guille fixo que nos sentíramos orgullosos de ter veciños como eles. Como tamén nos ten pasado con Leandro Tajes e tantos e tantos veciños que traballan con éxito por diferentes lugares do mundo, e que nos tratan como se fósemos da súa propia familia.

Pois ben, o Restaurante Louro é un lugar que todos os muradáns que viaxen á Cidade Condal deben coñecer. E non o digo por facer patria, que tamén, senón porque a calidade do servizo e dos diferentes pratos obrigan a visitalo.

Situado na Rambla dels Caputxins, 27, no Centro Galego de Barcelona que, por certo, está considerado como o máis antigo de Europa, o establecemento ten o encanto propio dos diferentes salóns espectacularmente decorados, onde a profesionalidade dos nosos veciños Rubén Bermúdez e Guillermo Dosil impregnan un ambiente de excelencia e calidade máxima que convén coñecer.

Por iso, como muradáns, debemos sentirnos moi orgullosos dos seus éxitos. E de que triunfen, porque con eles tamén triunfamos todos nós.

Grazas Rubén, grazas Guillermo.

Os Reis Magos en Muros o día 5 de xaneiro de 2022

Onte estiven en Muros agradecendo persoalmente a Ruca e a Marisa a súa xenerosidade co Rei Baltasar. Porque, como di o refrán: «de ben nacido é ser agradecido».

Pero, obviamente, tamén quero facer extensiva a gratitude ao resto de compoñentes da Asociación Cultural Fouleada, persoas ás que lles debemos un tributo impagable, pola súa desinteresada e imprescindible labor cada 5 de xaneiro.

Este ano, quero lembrar especialmente, polo afecto recibido, a Antía e Manu –por certo, parabéns–, a Marisa e Alex, a Mónica e Ángel, así como a Mercedes e Susana. Ah!, e por suposto tamén ás Súas Maxestades Fran e Sito, xunto aos que Baltasar tanto disfrutou.

Ese é o principal motivo que me obriga a retomar este espazo despois de preto de sete meses sen escribir nel, polo que tamén debo pedir desculpas, sobre todo a aqueles amigos e amigas que me berraron por incumprir o compromiso de publicar un artigo ao mes.

Pois ben, respecto da recepción dos Magos de Oriente, outro ano máis, e xa van dous de forma consecutiva, a nosa Igrexa Parroquial estaba esplendorosa para recibilos. Con todo, polas medidas de precaución propias da pandemia, da numerosa comitiva rexia integrada por infinidade de paxes reais, as Súas Maxestades acordaron que accedesen ao templo tan só Iria, Sofía, Leire, Noa e Sara, por tratarse das axudantes imprescindibles para eles.

Tanto é así que, por exemplo, sen a axuda de Sofía (que tamén colaborou na introdución das cartas no «buzón máxico» instalado na igrexa), o rei Baltasar non sería quen de coñecer aos centos de nenas e nenos que se achegaron para saudalos, porque medraron tanto desde o ano pasado que non lle resultou doado identificar a todos.

Cómpre resaltar que durante todo momento extremáronse as medidas e protocolos de seguridade fronte a Covid-19, incluso cando nenos e maiores recibiron os caramelos ou cando quixeron retratarse con eles.

Unha vez que a intimidade do momento o permitiu, no Portal de Belén da que fora Colexiata, os Reis Magos quixeron obsequiar ao Neno Xesús con ouro (coma rei), incenso (como Deus) e mirra (como home), para a continuación prostrarse ante el amosándolle o seu respecto, tal e como se pode observar nesta fotografía para o recordo.

Por último, Baltasar quixo agradecer en nome dos demais Reis Magos a hospitalidade do noso párroco, Don Daniel, que sempre os trata con tanto afecto.

Amigos, esta é a modesta aportación de Baltasar, feita como agradecemento aos integrantes da Asociación Cultural Fouleada, desexando que o vindeiro ano poidan continuar facendo a mellor Cabalgata de Reis do mundo.

As festas do Carme de Muros

Hoxe tampouco estiven en Muros. E iso que é o día 16 de xullo.

Desde fai uns anos, prefiro ir a traballar ese día (en Compostela nunca é festivo local), evitando lembrar que se celebra a festividade do Carme. O motivo é sinxelo: xa non está Carmen da Florera, a matriarca da familia, nin Mimitos, nin Tomasa, nin Cuca. Excepto a miña curmá carnal Gelita, xa non teño familia directa en Muros.

Con todo, gustaríame roubarlles a vostedes un momento do seu tempo –non máis dun par de minutos–, para facer memoria individual, como se dun flash se tratara, sobre as distintas comisións de festas do Carme de Muros que nos veñan á cabeza. E dá o mesmo que sexa a Comisión deste ano, que a de fai dez, vinte ou corenta anos. Porque todas traballan e traballaron infatigablemente para conseguir que fose a nosa mellor celebración.

Por razóns obvias, a primeira reminiscencia que teño dunha comisión é a desta foto, que gardo desde fai moitos anos, porque estaba no álbum da nosa casa.

Arriba, comezando pola esquerda: Jesús «o fetoso ou de Carmen de Julia» (como lle chamábamos na casa da florera); Manuel «O Bacho», o cura Don Manuel, Pedro «Cabicha» e «O Xacobeiro». Abaixo están Pedro «Da Toupeira» e Mimitos (papá mimitiños, como me gusta chamarlle e a quen tanto boto en falta).

Seguramente, e iso xa é cousa de cada quen, a Comisión patroneada por Dª. Isabel Fernández León –á que sempre lle chamei Señora Isabel– e que presidía o seu irmán Maximino, foi a que conseguiu que desfrutáramos, seguramente, das mellores festas do Carme que se fixeron.

Na seguinte fotografía, que xunto a outras do Carme gardo con agarimo, saen retratadas persoas queridas por todos nós.

De pé, arriba: Pedro, José Manuel, Señora Pepita Búa, Mimitos e Señora Ramona. Abaixo, de esquerda á dereita: Maximino, Jacobo, o meu querido amigo Pedro e Fernando.

En realidade, todas as comisións merecen o noso recoñecemento polo seu  traballo. E, porque, seguramente, a pesar de sufrir momentos de desánimo, conseguiron que esta festa, de forma ininterrompida, se celebrara sempre, desde que teño uso de razón.

Lamentablemente, moitas desas persoas xa non están entre nós. Por iso, non me resisto a escribir este «post», xa que aínda estamos a tempo de transmitirlles, aos que quedan, a nosa eterna gratitude.

Pois iso, tanto aos que xa non están como aos que temos a sorte de poder saudar, infinitas grazas pola vosa magnífica e desinteresada labor.

Etapa 16 da «Vuelta ciclista a España» 2020

Onte estiven en Muros e hoxe xa é oficial. A etapa número dezaseis da Vuelta Ciclista a España sairá de Muros. Si. De Muros.

Singularmente ese día, o martes 1 de setembro de 2020, converterémonos no epicentro dun dos principais acontecementos deportivos a nivel nacional e, sen dúbida, xunto co Tour de Francia e o Giro de Italia, do máis importante do calendario ciclista mundial.

Será a única etapa contrarreloxo individual da 75 edición da carreira. Un privilexio. Un espectáculo que nos permitirá ver, un a un, a todos os ciclistas, aos mellores do panorama internacional. Uns profesionais que, despois dos 32 quilómetros ata o Ézaro, rematarán o esforzo subindo preto de 1,5 quilómetros por pendentes do 30% (cun desnivel medio do 13%) ata o mítico Mirador.

Estaredes de acordo en que debemos utilizar intelixentemente este formidable escaparate promocional. Porque, segundo cálculos da organización, acolleremos a uns tres mil seguidores da «caravana multicolor» na nosa Vila. E seguirán a etapa máis dun millón e medio de espectadores en España e un número incontable de televidentes en 190 países.

Por iso, debemos aproveitar a ocasión para amosar ao mundo a nosa riqueza cultural, etnográfica, patrimonial, paisaxística e, por suposto, deportiva tamén. Trátase dunha oportunidade para poñer en valor os principios sociais que nos caracterizan como pobo, onde a nobreza, lealdade e, sobre todo, humanidade configuran o noso ADN. Atributos que por algo figuran no noso emblema municipal.

E porque dispoñemos dunha posibilidade extraordinaria para namorar ao mundo coas nosas cousas. Para contaxiar a xentes de outros lugares coa variada oferta gastronómica, cos moitos produtos e servizos dos diferentes establecementos comerciais, industriais e pesqueiros, difundindo a excepcional calidade dos peixes e mariscos e promocionando todo o que ten que ver coa nosa ría. E, por suposto, como non, para exhibir tamén a paixón que existe en Muros polo ciclismo.

Seguro que estaremos á altura. Porque temos meses para planificar con eficiencia. Porque se trata dunha desas ocasións que non podemos desaproveitar. Porque afecta non só aos clubes ciclistas de Muros e aos diferentes deportistas da «bici», senón a todos os sectores produtivos, asociativos e institucionais do municipio. De todo o concello.

Pola nosa parte, se a vida o permite, aí estaremos para todo no que boamente poidamos axudar.

Eleccións municipais 2019

Onte estiven en Muros conversando con algúns amigos. Falamos das eleccións municipais. Dos resultados…

Como sabemos, a lista con maior número de votos foi a de Inés. Pero, ou pacta ou terá complicado ser alcaldesa. Porque, sen maioría absoluta, tal e como está o vixente panorama político de Muros, non é doado que se permita gobernar á candidata máis votada.

En calquera caso, teremos que esperar ao sábado (15 de xuño de 2019) para descubrir quen será a nosa alcaldesa. Ou uns días antes, si transcenden os pactos ou se coñece si Caridad fará o de hai catro anos.

Teño a impresión de que nestas eleccións non gañou ninguén. Nin Inés (4 concelleiros), nin Caridad (4 concelleiros), nin María Xosé (3 concelleiros) e tampouco María (2 concelleiros). Os resultados son elocuentes: Inés menos votos, Caridad menos votos, o BNG menos votos e María Xosé tan só un puñado de votos máis que nas anteriores eleccións.

E isto esixe unha rigorosa e serena reflexión. Incluso asumir as responsabilidades que correspondan. Porque as catro candidatas son mulleres intelixentes e valentes –non se chega a encabezar unha lista sen esas dúas cualidades– e saben que algo fallou.

…/… «Na nosa casa votarémosche todos», «somos dos teus», «canto cariño che temos», «que guapa estás hoxe», «que falta fas en Muros»…/…

Certamente, a pesar de escoitar en campaña expresións parecidas a esas, as expectativas fallaron. Os números non cadraron co reconto de votos desexado. E, por iso, agora toca o que toca. Pasamos do «todas contra todas» a outro escenario ben diferente: o de «contigo mellor que con ela», así que inevitablemente a futura alcaldesa estará condenada a dialogar e, previsiblemente, a pactar.

E iso  –que é fundamental en democracia–, debido á realidade política do noso concello,  non será sinxelo. En fin, xa queda pouco para saber quen presidirá o pleno da nova corporación. Así que, sorte e éxitos ás catro, para conseguir que Muros sexa ese lugar que todos desexamos.

 

Manu, Ali, Kike e Pepe

Onte estiven en Muros con Manu García. O que durante este último mandato fora portavoz do BNG no Concello de Muros. Unha persoa que respecto e aprecio singularmente e que, para algúns, foi un auténtico descubrimento político.

Porque, foi capaz de transmitir seriedade e convicción no seu programa, unido á honestidade e actitude propia dun político de verdade. Deses que, por desgracia, escasean. Deses que falan con serenidade e convencendo. Dos que xa quedan poucos. Por iso me recorda aos dirixentes galeguistas que se converteron en líderes. En referentes ideolóxicos. E por iso sabemos, tamén, que sempre estará aí «para intentar construír un Muros que mellore a vida da nosa xente». Noraboa Manu polo teu traballo e infinitamente agradecido polas mostras de amizade coas que me honras.

Outra magnífica persoa que tamén abandona a política municipal é Ali Uhía. Coa que tamén me identifico polo seu compromiso con Muros e a quen, non obstante, teño que cordialmente contradicir.

E debo facelo porque recentemente dicía isto respecto da súa actividade política: «Pensei que me gustaba, pensei que entendía, pensei que podía aportar cousas das que eu sei, pensei que … pero nada! Nin me gusta, nin entendo, nin nada aportei por máis que o intentei».

Non podo nin debo estar de acordo con Ali, porque política en maiúsculas é o que fai diariamente, colaborando en todas as asociacións e clubes das que forma parte. Porque é unha muller que vale para iso e para moito máis. Porque entende de política, claro que si! De feito, contribuíu moitísimo non só ao PP de Muros senón a mellorar a convivencia entre todos nós, apoiando aos que algunha vez precisamos da súa axuda. Unha mágoa que non continúe, porque Muros necesita mulleres como ela para mellorar.

Os outros dous concelleiros que tampouco repetirán nas vindeiras eleccións son Kike Riomayor (PSOE) e Pepe Hermida (PP). Apenas os tratei. Pero saben que sempre lle estarei agradecido -tanto a eles como aos demais membros desta Corporación-, por confiar en min para representalos no Acto de entrega da Medalla da Vila e nomeamento de Fillo Predilecto de Muros ao admirado Juan Gestal.

Porque non existe maior lexitimación que contar coa confianza unánime de todos eles, dos representantes da vontade política dos nosos veciños, para cumprir con esa tarefa. Precisamente por iso, agora que estes catro veciños xa non continuarán como concelleiros, é o momento de  corresponder, a esa mostra de aprecio, manifestándolles, desde aquí, publicamente, a miña infinita gratitude.

Sorte e éxitos.

35 anos despois

Onte estiven en Muros despedindo a Ramona. Como sei que a Andrés non lle gusta que me refira a iso, non o farei. Sen embargo, amigo, de sobra é coñecido o afecto fraternal que nos une. Así que, desde aquí, quero transmitirche novamente o meu pesar. Un bico.

Ese día, como é fácil comprender, atopeime con moita xente vinculada ao Muros, S.D. Un equipo de fútbol que conmemorará, o vindeiro agosto, o trixésimo quinto aniversario da súa vitoria no trofeo “CARROMEIRO” de Cee.

O torneo disputouse no Estadio Municipal de Raíces, os días 18 e 26 de agosto de 1984, entre os conxuntos do Muros, S.D.; Camariñas, S.D. (ambos de PRIMEIRA REXIONAL); Cee, S.D. (REXIONAL PREFERENTE) e Vista Alegre, F.C. (TERCEIRA DIVISIÓN).

Non sei si foi cousa do azar ou que, sinxelamente, os organizadores decidiron que o equipo anfitrión xogara fronte ao que, a priori, resultaba o máis asumible. Pero o certo é que a nos tocounos o Cee, e ao Vista Alegre o Camariñas.

Para disputar o cuadrangular, Pintos convocou a 18 xogadores dos que 6 (Chemari, Jesús, Manoliño, Pepe, Tatá e Domin), procedían do equipo xuvenil que, o ano anterior, se proclamara –con Chus de entrenador– campión de liga, e que conseguira superar tamén a fase de ascenso á que, por certo, ao final se renunciou.

Esa plantilla completábase con nomes que xa son historia do Muros, como o propio Andrés, Toni, Nieto, Leis, Lalo, Moncho, Sarmiento, Geno, Blanco, Moreno, Antonio e Juan de Ana.

O primeiro partido disputouse o día 18 de agosto de 1984. Recordo que, na tarde dese sábado, fixera calor, pero non moita. Era un típico día de finais de agosto. Non lembro a qué hora se disputaba o noso partido, pero si que nos desprazamos a Cee xusto despois de comer, e que chegamos con moito marxe respecto da hora que nos convocara o entrenador.

Pouco antes de comezar o encontro, o campo de fútbol estaba repleto de afeccionados. Mirei para as gradas e vin a moitos veciños. Naqueles tempos, o Muros tiña xiareiros que se desprazaban a onde fora, para animar ao equipo.

Como espectador privilexiado –era suplente– puiden desfrutar dun partido precioso. Gañamos ao Cee por un contundente 1 a 3.

O Vista Alegre, como era previsible, venceu ao Camariñas, polo que a final estaba decidida: xogaríamos o domingo, día 26 de agosto de 1984, contra o equipo compostelán.

Foi un partidazo. Memorable. Trinta e cinco anos despois aínda recordo o momento no que Pintos me dixo que tiña que substituír a Andrés. Era lóxico, porque faltaba pouco para o remate do partido e o míster quería perder tempo…

Andrés coñece a sensación que tiven nese instante, porque foi á única persoa –xunto con Marita– a quen lla contei. Confidencias que, cada un de nós, por simples que parezan, tan só compartimos con amigos de verdade.

Daquela final gardo como recordo estas dúas fotografías, nas que están de esquerda a dereita, comezando por arriba, os seguintes xogadores: Jesús, Tatá, Toni, Andrés, Nieto, Leis, Lalo, Moncho, Sarmiento, Manoliño, Geno e Domin.

Abaixo, comezando pola esquerda: Pintos, Blanco, Saborido, Moreno, Chemari, Antonio, Pepe, Juan de Ana e Ricardo Cunqueiro.

MUROS, S.D.

MUROS, S.D.

Ah!!! gañamos a final 5 a 2, e iso que Juan de Ana estaba lesionado e non puido xogar, que si non…. Por certo, Juan, unha cariñosa aperta desde aquí.

Lembrando a «Señor Pedro»

Onte estiven en Muros acompañando aos familiares de «Señor Pedro». Hoxe quero repetir o «post» que escribira, aquí, fai 5 anos e medio.

SEÑOR PEDRO

Posted on 30/08/2013 by Domingo Guerra

Onte pola mañá estiven en Muros. O nordeste sopraba forte, molestaba un pouco. Ía acompañando á miña filla para facer unhas compras e resolver diversos asuntos no banco. Tíñamos présa, facíasenos tarde cando nos decatamos de que señor Pedro viña en dirección a nós.

Pola mirada e o sorriso que nos dirixíu, sabiamos que se trataba dunha desas ocasións nas que é preciso deterse, esquecer o tempo e gozar do instante. Non foi unha parada obrigada, de compromiso, detivémonos porque nos apetecía. Porque o cariño ás boas xentes impide mirar o reloxo e obriga a mudar as prioridades.

Señor Pedro é unha persoa moi querida. Coñece cada recuncho de Muros. Sabe de pesca, de mar, das nosas xentes… Vaia, sabe de todo e ten un sentido do humor intelixente que herdaron, sobre todo, os seus fillos Pitix e Pedro, e o seu neto Santi, o monologuista.

Atopeino ben. Un pouco triste, pero ben. Díxome que, a pesar dos achaques, estaba perfectamente de saúde. Preguntounos pola familia e, como sempre que me ve, si quedara co seu fillo Pedro (tamén de vacacións na Vila e un dos meus mellores amigos).

Charlamos un pouquiño. Despois de darlle un bico de despedida a Marita e de que, sen sabelo, lle sacara esta fotografía, díxenlle que tíñamos que comer unhas vieiras xuntos –é o único marisco que lle gusta–. Cunha carcaxada preciosa despediuse de nós. E xa nos alegrou o día.

Un café no «Dindurra»

Onte estiven en Muros de regreso de Asturias onde, na mellor das compañías (xunto a Marita, Sol e Pedro), visitamos os lugares frecuentados por Francisco Carantoña Dubert, o que fora Cronista Oficial da nosa Vila e que dirixira durante corenta e un anos o diario máis antigo do Principado e o máis importante de Xixón: «El comercio».

Francisco Carantoña, pintura de Pelayo Ortega

O motivo da viaxe foi conmemorar, dalgún xeito, o vixésimo aniversario do pasamento deste muradán ilustre, antes do que o vindeiro día 8 de decembro de 2018 se cumpran vinte e un anos sen el.

Por iso, quixemos tomar un café xusto ao lado da placa que perpetúa a súa memoria no «Dindurra» e na que, por certo, pode lerse: «Aquí habló, escribió y soñó sobre Gijón, el periodista Francisco Carantoña. A su memoria el Ateneo Jovellanos. Diciembre 1998».

 

Tamén visitamos, como non, a rúa que desde o día 11 de agosto de 1998 leva o seu nome, porque nesta cidade, da que é fillo adoptivo, posúe todo tipo de distincións e segue a ser moi querido, como tivemos ocasión de coñecer ao testar a opinión de diversas persoas coas que nos entrevistamos.

Outro lugar emblemático, nese sentido, é o paseo de Begoña, onde se erixe en singular protagonista a escultura de aceiro que Xixón lle dedicara, obra do seu amigo o artista Joaquín Rubio. De feito, cada 8 de decembro é onde os seus compañeiros do periódico lle organizan a xa tradicional ofrenda de flores.

Marita, Sol e Pedro no paseo de Begoña, preto da silueta de aceiro coa figura de Francisco Carantoña Dubert

Agora que tan só quedan uns días para que se repita a homenaxe, estou pendente da publicación que o seu neto, Alejandro Carantoña, lle dedica cada ano pola Inmaculada.  Trátase dun escritor descomunal e polifacético, a quen sigo desde fai tempo. Na actualidade, está preparándose para debutar como director de escena, porque lle apaixona a ópera. Confío en que nos deleite con algún dos seus escritos maxistrais, permitíndonos que o acompañemos no seu «intramuros», porque sabe que respectaremos os momentos de lóxica intimidade.

A ruta das leiteiras

Onte estiven en Muros percorrendo a «ruta das leiteiras» cuns bos amigos. Foi un paseo de preto de catro horas que nos permitiu desfrutar dunha amena e distendida conversación por frondosos paraxes e vistas espectaculares de Muros e Carnota.

Unha ruta que non coñecía e recomendo poñer en valor, non só polo seu carácter patrimonial e pola presenza de moitos vestixios prehistóricos senón pola súa significación etnográfica, xa que recuperar os sendeiros que usaron as nosas leiteiras durante o século pasado constitúe unha forma de rememorar o seu importante labor. Un traballo realizado por mulleres que se erguían cedo –chovera, ventara, fixera frío ou calor–, e que despois de varias horas camiñando a pé polo monte, repartían a leite polas nosas vivendas.

Apenas son capaz de recordar a Xoana, a nosa leiteira. Pero do que si me lembro é do moito que me gustaba ver como «medía» en cuartillos a leite que lle traía a mamá abuela (Dominica da Florera), para que puidera darnos o «Colacao». Señora Xoana xa non viña camiñando desde Carnota, utilizaba o «Finisterre» que, excepto na nosa memoria, tampouco existe xa…

Non quixemos desaproveitar a ocasión para retratarnos na mesma zoa que o fixeran as cinco leiteiras inmortalizadas por Ruth Matilda Anderson, o día 5 de novembro de 1924, cando regresaban a Carnota. Pero preferimos facelo desde outra perspectiva e duplicando o seu número.

Fotografía de Ruth Matilda Anderson. Leiteiras de regreso a Carnota desde Muros

 

Paco, Manola, Ana, Mirko, Fina, Dulce, Marita, Juan, Marita e Stefan. Grazas polo «posado» e a Pablo por sacar a fotografía.

Quero tamén darlle as grazas a Matilde, por organizar todo tan ben como acostuma, a Joaquín por cociñar o churrasco e, por suposto, a Manolo, Mari Trini e aos seus fillos pola hospitalidade e afecto co que nos acolleron a todos no seu lar.

Repetiremos…

Carteiro Real

Onte estiven en Muros co Carteiro Real. Un persoeiro que desde a IX Cabalgata (1975), cando herdou a roupa do Rei Baltasar, acude na mañá do día 5 de xaneiro a Muros cheo de ledicia e lucindo as súas mellores galas.

Roupaxe que, por certo, foi renovándose nos últimos tempos grazas aos esforzos de Ruca, de Marisa e dos demais integrantes da Asociación Fouleada, persoas ás que todos os muradáns debemos agradecer o magnífico traballo que realizan, xa que son capaces de conseguir que cada ano se mellore a cabalgata da edición anterior.

Como sabemos, antigamente o Carteiro Real instalábase no Curro da Praza, pero cambiaron os tempos e agora dispón dun magnífico trono nos soportais da Pista da Axesta, onde os pequenos –e non tan pequenos– fanlle entrega das cartas para os Magos de Oriente e aproveitan para conversar un pouquiño con el.

Nesta edición, ninguén marchou sen fotografarse e todas as nenas e rapaces levaron o xustificante da entrega da carta co cuño acreditativo, que foi expresamente deseñado para a ocasión.

Ademais, todos recibiron globos, caramelos e, por suposto, palabras de agradecemento e afecto do Carteiro Real, non só por entregarlle persoalmente as cartas senón por encher o zurrón de palabras, en moitos casos ilexibles, pero sempre cargadas de ilusións.

Neste 2018, o tempo tamén permitiu saír a cabalgata desde Laxeiras. E un ano máis aí estaba o Carteiro Real coa súa comitiva, repartindo saúdos e caramelos coa máxima discreción posible, sen asumir protagonismos que non lle corresponden, como lle gusta ser, tal e como lle gusta vivir, como leva facendo desde fai máis de corenta anos. Como debe ser.

INFINITAS GRAZAS a Ruca, a Marisa, á outra Marisa e a Ángel, a Mónica e a Ángel, a Ramón, a Antía e Manu, a Débora e a todas as nenas e rapazas que formaron parte do séquito do Carteiro Real.

 

O Rei Baltasar

Onte estiven en Muros conversando durante uns minutos co Rei Baltasar –de sempre, o meu favorito–. Díxome que non sabía como agradecer, aos integrantes da Asociación Fouleada, o afecto recibido.

Baltasar esperando aos pequenos no palco

Visiblemente emocionado, pediume que, a través deste blog, lle fixera chegar a súa gratitude persoal a Ruca e a Marisa por facelo inmensamente feliz, e por converter a véspera de reis nunha data moi especial para grandes e pequenos.

A noite do 5 de xaneiro de 2017 foi máxica. Fermosa. Resplandecente. Facía moito tempo que non se congregaba tanta xente na estrada de Laxeiras a Muros. Porque, a noitiña estrelada fixo que ninguén da localidade e dos arredores quixera perder a oportunidade de participar na quincuaxésima primeira edición desta espectacular cabalgata.

Despois de percorrer unha longa travesía, Baltasar e os outros dous Magos de Oriente, chegaron cansos a Laxeiras. Pero, a organización tiña todo perfectamente preparado para que as súas maxestades e o resto do séquito puideran trasladarse, confortablemente, en tres fantásticas carrozas, ate as inmediacións do Portal Vivente, situado no Curro da Praza.

Baltasar na carroza con parte da súa comitiva

Pregunteille a Baltasar por algunha anécdota que quixera destacar. E non parou de falar. Estaba exultante rememorando cada vivencia, contando cada experiencia, cada detalle. Braceaba escenificando cómo lanzou os caramelos e relatoume que, durante a cabalgata, recoñeceu a numerosos nenos, aos que chamaba polo seu nome; e, cando non os coñecía –pola escuridade da noite, claro–, preguntáballe aos do arredor de quén se trataba para, desde a carroza, gritarlles dicindo que lles entregaría todos os xoguetes pedidos, porque sabía que se portaran moi ben.

Como de costume, os auténticos protagonistas da noite, nenas e rapaces de diferentes idades, logo de que os Magos de Oriente se prostraran diante do pesebre, para entregarlle os presentes (ouro, incenso e mirra) ao Neno Xesús, quixeron subir ao palco e falar un pouquiño con eles. Non lles importou facer interminables colas.

Interminables colas para falar cos reis

Baltasar, sorrindo e moi entusiasmado, quixo rematar esta conversa con algunha confidencia dese momento. Prometeu e xuroume que eran certas. E realmente o son.

• Así, díxome que un neno lle preguntara si lera a carta do seu irmán, porque era moi malo e non merecía agasallos; pero que, pola contra, el se portara moi ben.
• Outro díxolle que quería unha moto de «jasolina», e que non se podía esquecer de levarlla, porque a merecía.
• Unha nena e un rapaz trouxéronlle debuxos onde se intuía, polo cor da pel, que se trataba do Rei Baltasar e explicáronlle o que escrbiran nunha frase ilexible: «te queremos mucho». Contou apenado que perdera eses papeis.
• Varias mozas agradecéronlle o ben que o pasaran desfilando na carroza con el.
• Un cativo, tocoulle en dúas ocasións a cara, sen sutileza, para comprobar si levaba maquillaxe.
• Unha nena, quedou abraiada cando lle dixo as notas que sacara e outra cando lle deu saúdos para todos os da súa casa.
• Don Alfonso, o noso párroco, non paraba de rir ante a perplexidade dos rapaciños cando Baltasar os avisaba de que, si oían ruídos pola noite, non se levantaran da cama para non descubrilo.
• Un neno de catro anos, pero moi listo, díxolle: «hablas como mi padrino».

Pero o que máis lle gustou, segundo me confesou, foi que as Maritas e Pablo subiran a onde el, e inmortalizaran o momento cunha fotografía. Porque, por fin puido cumprir o sono de coincidir con eles na Cabalgata de Muros. Sen dúbida, a mellor cabalgata do mundo para el.

INFINITAS GRAZAS a Ruca, a Marisa, á outra Marisa e ao seu marido, a Débora, Ramón, Antía, Manu, Ángel, Mónica e Mateo, así como a todo o séquito de Baltasar e, como non, a «Lupi e Fran» os outros dous Magos.

Don Diego de Muros I descansa en Ciudad Rodrigo

Onte estiven en Muros, de regreso de Ciudad Rodrigo.

Segundo a información publicada no libro Actividad Económica Muradana (páxina 92), que foi obtida e corroborada por diversas fontes, tiña a certeza de que os restos mortais de Don Diego de Muros I repousaban na capela maior da catedral de Ciudad Rodrigo (Salamanca).

Catedral de Ciudad Rodrigo

Sen embargo, na páxina oficial desta Diocese (http://www.diocesisciudadrodrigo.org/blog3/?page_id=1158), non consta ningún bispo co apelativo Muros. Aparece, iso si, un tal Diego de Moiras, O. Merc. Obispo de Tuy, 1.487-l493, que estou convencido se trata do noso Don Diego, si ben, tanto a denominación (Moiras e non Muros) como o ano do falecemento (1493 en vez de 1492), ao meu xuízo, están incorrectamente reflectidos.

Coa finalidade de elaborar un pequeno artigo e ilustralo con fotografías da tumba do primeiro dos Diegos de Muros, decidín poñerme en contacto coa catedral. Así, o día 5 de outubro de 2016, mandei un e-mail no que escribía: «Buenas tardes. Un grupo de cinco personas tenemos pensado realizar una visita a la Catedral durante el próximo “puente” de Todos los Santos. Nos gustaría saber si se puede visitar la tumba de DON DIEGO DE MUROS I, porque tenemos entendido que se encuentra en la Catedral. Agradeciendo sinceramente su ayuda, les envío un afectuoso saludo, DOMINGO GUERRA».

Pois ben, o día 8 de outubro, recibín contestación da responsable da xestión turística da Catedral, na que me comenta, entre outras cuestións, o seguinte: «Creemos que si está la tumba de Diego de Muros en el Claustro. Pueden venir y visitar el Claustro, junto con el Museo Diocesano y toda la Catedral. Saludos».

A véspera de Todos os Santos (31 de outubro de 2016), chegamos pola mañá cedo a Ciudad Rodrigo os cinco (Sol, Pedro, Marita, a nosa filla Marita e máis eu) e fomos directamente á Catedral. Na zoa de recepción, despois de pagar a entrada, levamos unha agradable sorpresa cando as dúas empregadas do servizo de información nos identificaron polo correo que semanas antes lles enviara. Pero, ao instante, quedamos decepcionados ao escoitar que non nos poderían axudar, porque descoñecían o lugar exacto onde repousaba Don Diego de Muros I.

Decidimos buscar pola nosa conta e conseguimos permiso para facer fotografías no interior do templo. Durante un par de horas, aproximadamente, dedicámonos a escudriñar algún tipo de sinal que nos levara á tumba do prelado muradán. Percorremos todo o santuario, excepto a zoa da capela maior, porque estaba precintada cun cordón vermello, e fixemos fotografías das sepulturas de bispos desa época, verificando que ningunha era a do noso pontífice.

Fotografías de algunas sepulturas do interior da Catedral

Despois, buscamos no claustro, lugar onde nos indicaran que podería estar a tumba. Pero, tampouco tivemos fortuna.

Algunhas tumbas do claustro

 Desilusionados, por non localizar o panteón, saímos da catedral e dirixímonos ao edificio de enfronte, onde está o famoso Museo dos orinais. Certamente, como aínda non perdéramos as esperanzas e non queríamos regresar coa incerteza no corpo, preguntámoslle á persoa que estaba en información, si coñecía a alguén que nos puidese axudar. Moi amablemente, ofreceuse para contactar co reitor do Seminario San Cayetano, o Reverendo. Sr. D. Juan Carlos Sánchez Gómez, que neses momentos estaba por alí explicando a uns amigos os pormenores dunha exposición sobre Cervantes (expocervantes lengua del alma), mostra da que era comisario.

Seminario San Cayetano

Aos poucos minutos, o reitor acercouse a nós, presentámonos e explicámoslle o motivo da viaxe. Moi cordialmente nos dixo que tan pronto se despedira dos visitantes intentaría axudarnos. E así foi. Esperamos paseando polas inmediacións e, aos dez minutos, achegouse a nós con dous libros na man. Invitounos a acompañalo ao Seminario e, despois de acomodarnos na sala de profesores, preguntounos si coñecíamos a data do falecemento do noso bispo, para buscar nos libros.

Conteille que, segundo as miñas fontes, Don Diego se atopaba enterrado na capela maior da catedral e que, aínda que no seu epitafio poñía que falecera en 1491, e que segundo a web da diocese o pasamento fora en 1493, tiña datos que acreditaban que morrera en 1492.

Con esa información, buscou nun dos dous libros que portaba: «Episcopologio civitatense: historia de los obispos de Ciudad Rodrigo (1168-2009)», e xa non lle fixo falta utilizar o outro porque, de inmediato, corroborou o que lle dixera, cando se puxo a ler a páxina 144:

  «Encontrándose muy enfermo, Diego de Muros dictó testamento el 8 de diciembre de 1492, asistido por Fernán Álvarez de la Reina, médico en Salamanca, y delante de Bartolomé Martín, capellán de la catedral y Pedro de Udeza, en calidad de notarios apostólicos. Actuaron como testigos el canónigo Bartolomé Sánchez y el beneficiado Andrés de Valladolid. El obispo nombraba albacea y heredero universal de todos sus bienes a Pedro Patiño, canónigo en Ciudad Rodrigo.

Diego de Muros debió morir al día siguiente, 9 de diciembre, pues el 23 de enero de 1493 se preconiza desde Roma al maestrescuela de Sigüenza, don Juan de Ortega, como obispo de Ciudad Rodrigo. Fue enterrado en la capilla mayor, al lado de la epístola».

Despois de que o reitor lera en voz alta –con certo entusiasmo–, que Don Diego fora enterrado na capela maior, ao lado da epístola, todos –incluído el– decidimos voltar á catedral.

Polo camiño, Pedro, coa simpatía que o caracteriza, díxome en voz moi baixa: «Domin, menos mal que atopamos iso, porque xa sabes que os de Muros somos moi esaxerados e, ao mellor, Don Diego, en vez de bispo era calquera outra cousa». E os dous botámonos a rir.

Gracias á presenza entre nós do reitor, as facilidades multiplicáronse de forma exponencial. Tanto é así que incluso a responsable turística veu canda nós, e axudounos a levantar unha enorme alfombra vermella, que cubría a parte central da capela maior, onde estaban tapadas tres tumbas de bispos, aínda que ningunha era a de Don Diego.

Con tristura, constatamos unha realidade incuestionable: os restos do noso ilustre bispo Don Diego de Muros I, xa non descansan na capela maior da catedral de Ciudad Rodrigo. Pero estiveron alí. E por alí seguen…

«Bonifaz»

Onte estiven en Muros e atopeime con Tono e Pepe na Pachanga. Dixéronme que o último sábado deste mes (28 de maio de 2016), presentarase na nosa vila un libro sobre o petroleiro Bonifaz. Alí estaremos.

O buque afundiuse preto de Fisterra no ano 1964 e con el desapareceron catro veciños de Muros. O pai de Tono e de Pepe foi un deles. Fai uns oito anos (12 de xullo de 2008), tributouse unha sentida homenaxe na que participou moita xente.

Recupero unha parte do discurso dese día, xa que hai motivos para facelo:

«Os que me coñecen, saben que teño dificultades para distinguir entre babor e estribor; e que cando se comenta que hai vendaval, dubido si se están a referir ao vento do suroeste ou ao que sopra do norte. Con todo, malia todo, quero compartir con vostedes algúns recordos da miña infancia e adolescencia relacionados co mundo do mar. Porque, permitirán aos que non coñezan o noso pobo achegarse, un pouco, a nosa máis íntima realidade.

Trátase de recordos infantís nos que se mesturan imaxes e sons: como a emoción de subir a bordo dun bote por primeira vez; como o nerviosismo ao sentir a trabada dun peixe; como ese olor a brea, a bote recén pintado; e como ese inesquecible e indescritible olor a mar.

Recordos, como aqueles partidos de fútbol, na praia, co equipo de Pitís. O exquisito sabor dos berberechos que collía mentres non chegaba o balón á miña portería. A satisfacción de atravesar a dársena a nado. Ou o recordo de xogar nos carros de peixe repletos de redes.

Sons: como o da sirena da lonxa vella anunciando a subhasta; o seu ruído atronador cando, de madrugada, nos espertaba anunciando a chegada da jareta. Sons. Como a voz cálida do mar no verán e ruda nos duros días de temporal. Ou como as palabras sabias dos vellos mariñeiros que escoitábamos en silencio, con respecto e admiración, e que tanto nos axudaron a madurar. Pero recordo outro son máis: o queixume amargo da campá da igrexa parroquial tocando a morto, por culpa do mar.

Dor que, seguro, non tería consolo sen a excepcional sensibilidade das mulleres do mar. Porque, posúen unha tenrura especial. Son capaces de crear ilusións, como a do arao, que se somerxe no fondo do mar, obedecendo as nosas ordes, ao grito de achúsate! Inocente inxenuidade infantil, que nos facía crer que esas mulleres eran capaces de emerxer á superficie e remontar o voo, superando as adversidades, porque nunca mostraban a súa profunda dor…»

En fin, amigas e amigos, con estas e outras palabras que evito poñer para non cansar, pretendía mostrarlles aos de fóra a forte vinculación das xentes de Muros con todo o que ten que ver co seu mar. E que mellor exemplo que acudir aos recordos de neno, para explicalo.

O legado de Benno

Onte estiven en Muros e atopei esta foto de Benno, o alemán.

Benno pasou diversas tempadas en Muros durante os primeiros anos da década dos oitenta. Viña acompañado de diferentes grupos de rapaces. Eran algo así como «Scouts». Vestían boina, casaca azul mariña e unha pañoleta granate e azul que todos queríamos poñer. Sabíamos da súa chegada pola inconfundible furgoneta Volkswagen T2, que sempre provocaba entusiasmo porque anunciaba diversión.

Non sei nada del desde fai moito tempo. A última vez apenas falamos. Foi cando me dixo que lle regalara un vídeo a Kike con todo o material filmado nesa época (máis de dúas horas de duración).

O contido principal da cinta -o seu legado- é unha reportaxe con Kike de protagonista, producida e realizada por el (BE-WE produktion) para unha televisión do seu país, segundo me contou. As imaxes da Vila, os veciños e amigos que xa non están, así como os recordos das vivencias daquel tempo, seguro que evocarán nalgúns de nós certa nostalxia.

Quixen recuperar desa reportaxe o inconfundible son da Banda de cornetas e tambores Don Diego de Muros, na procesión de Venres Santo, porque me permite revivir, por uns instantes, lembranzas de trinta e tantos anos atrás.

Sen cronista oficial

Onte estiven en Muros preguntándome por qué levamos tres anos sen Cronista Oficial da Vila. Non atopei respostas.

É certo que se trata dun nomeamento que se pode vivir sen el. Aos feitos nos remitimos. Tamén é verdade que na axenda do goberno municipal existen outras prioridades. Só faltaría. Pero, ninguén discutirá que é un dos poucos cargos públicos que non ten custe, polo que non existen motivos económicos que impidan continuar con esta enraizada tradición.

Tal vez –non o sei–, o problema estea na complexidade de poñer de acordo aos políticos. Porque, loxicamente, a designación require o máximo consenso posible. Eu diría unanimidade dos trece concelleiros.

Cronista Oficial da Vila de Muros

Como sucede no fútbol, onde cada un de nós se considera Vicente del Bosque, teño o meu candidato. Pero estou convencido que será mellor para el que non o diga. Con todo, si tendes curiosidade, unha enorme curiosidade, unha curiosidade desas que non deixa pensar noutra cousa, desvelarei que se trata dunha persoa que leva a Muros no corazón. Que investiga, divulga e intenta promocionar o seu pobo sen máis recompensa que a satisfacción do traballo ben feito, como lle pasaba a Ramón de Artaza, a Manuel Fabeiro, a Francisco Carantoña ou a José Marcelino Figueiras.

Sen embargo, como este tipo de distincións non se piden –nin se rexeitan cando se conceden–, moito me temo que poden pasar outros tres anos sen que Muros teña Cronista Oficial.

Cabalgata

Onte estiven en Muros lembrando unha Cabalgata de Reis.

Recordo que esa tarde presaxiaba chuvia. O prognóstico de Meteogalicia para o cinco de xaneiro era concluínte: «agárdanse choivas para a primeira hora da tarde nas Rías Baixas». Así e todo, os Reis decidiron saír de Laxeiras en dirección á Casa do Concello. Non sei si foi Baltasar quen chamou a Ramón, que traballa colaborando na cabalgata desde sempre (como a súa nai e como Ruca), para decirlle que estaban preparados e desexosos de comezar.

Ás cinco en punto da tarde principiou a marcha cara o Curro da Praza, pero a unha velocidade un pouco maior que a habitual. En Boavista, á altura do Marbella, desatouse unha enorme chuvascada e, despois de percorrer uns cantos metros, as Súas Maxestades decidiron parar; porque a tromba de auga parecía non ter fin e, tanto os paxes, cabezudos, romanos e pastores, como o resto do séquito, a duras penas podían proseguir.

Ramón e os demais colaboradores axudaron a secar aos compoñentes da comitiva, recolleron os caramelos, limparon as carrozas e prepararon todo, outra vez, para que a Cabalgata puidese continuar.

Como outros anos, Ramón chegou dos primeiros. Encharcado, con frío e canso, pero tamén preocupado porque o Portal de Belén estivera en perfectas condicións para recibir aos Reis. Xa que, precisamente, neso consiste traballar para a Cabalgata…

Apetéceme contar isto, porque ás veces non nos decatamos de que, sen a inestimable e desinteresada colaboración de moitísimas persoas anónimas, a Cabalgata de Muros non cumpriría cincuenta anos.

Por tanto, grazas Ruca, grazas Marisa e grazas Ramón, así como grazas tamén a tantas e tantas persoas que conseguides facernos soñar, na víspera de Reis.

Marselo da Rabela

Onte estiven en Muros, lembrándoche…!!!

«Na vila non había, nunca houbera, un poeta, e os veciños devecían por un. Querían un bardo grande, ilustre, que cantara coma ninguén as belezas da terra e logo decláralo, por méritos propios fillo predilecto, erguerlle unha estatua ou facerlle un monumento e pórlle o seu nome a unha rúa ou a unha praza.

Pero, desgraciadamente, na vila non había, nunca houbera un vate. 

Eso coidaban os veciños e abofé que non che vos estaban acertados. Porque na vila houbera un homiño de brancas guedellas, que non tiña nadiña do seu nin de onde lle viñera nin precuraba tampouco telo, que falaba tan celmoso e con tanta harmonía que mesmamente semellaban ser doces notas musicais as verbas tan atinada e certas que saídas da alma dicía, coma estas:

• Unha vila que ten bo alcalde,
• Mesmo é unha regalía,
• Pola contra, a que o ten malo
• Santo Deus! Ave María!

Pois os seus veciños que o vían e que o escoitaban convivindo e coexistindo con el tódolos días arreo, non se decataron de que entre eles tiñan á persoa que con tanto devezo e arelas precuraban. Dicían del que era un toliño que non se metía con ninguén.

Morreu pobre, abandoado e esquecido de tododiós. Qué outra cousa senón é ser poeta?»

Marselo da Rabela. Do seu libro «Anaquiños da Vila»

Ah! Pero votas aquí!

Onte estiven en Muros e fun a votar.

Non hai elección na que alguén de Louro me diga: ah! Pero votas aquí!

Como xa estou acostumado, incluso me sentaría mal que non se repetira a tradición. Esta vez foi o candidato número 2 de CxG, Quintela, quen o fixo. Por certo, felicitacións pola acta de concelleiro e ánimos para seguir traballando por Muros.

Xa sei que procede expresar os parabéns aos demais concelleiros electos e, por suposto, á futura alcaldesa. Así que, felicitacións. Sen embargo, hai outra xente que non terá responsabilidades políticas de primeiro nivel, ao non conseguir os votos suficientes, como Mayka González García (número 5 do PP) ou María Sambade LLoréns (número 4 de CxG), as que non me resisto a felicitar, expresamente, polo seu bo «saber facer». Dúas mulleres que respecto e admiro profundamente. E que, sen dúbida, son o presente e futuro político do noso concello.

Polas peculiaridades da ley D’Hondt, Mayka quedouse a 83 votos de ser concelleira. Polo tanto, como sinala Inés Monteagudo neste vídeo de promoción da súa candidatura, non terá a posibilidade de «facer algo bo e necesario polo noso concello», desde a corporación municipal.

https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=IHAxpNkh-BA#t=7

Non sei si Mayka esquecerá facilmente a falta de apoio daqueles que non a votaron. Pero, do que estou seguro é que tanto Mayka como María continuarán axudando a que Muros sexa ese lugar que todos aspiramos a conseguir. O noso refuxio. O noso fogar.

«Que viva la tuna compostelana»

Onte estiven en Muros e acordeime de «Peré». Non do famoso cantante, creador da rumba catalá. Senón do noso. De Peret sen o t ao final. Porque atopei un vídeo da tuna que me fixo rememorar a seguinte vivencia persoal:

Un día de verán, a media tarde, fai xa algúns anos, paseando máis ou menos á altura do Cine París con Marita, escoitamos como «Peré» gritaba «que viva la tuna compostelana». O que menos pensamos é que se estaba dirixindo a nós. Pero, ao mirar cara el, repetiu máis forte si cabe e con moito entusiasmo: «¡que viva la tuna compostelana!».

Marita non sabía onde meterse cando respondín gritando: «¡Que viva!».

Fíxeno, porque enseguida me decatei que me estaba confundindo co meu irmán Xosé. Tremendo erro. Xa me gustaría parecerme un pouco a el… tamén cantando.

Nunca quixen sacar a «Peré» do equívoco, porque cando me cruzaba con el sabía cal ía ser o seu saúdo.

Por certo, a Tuna Compostelana non era na que Xosé cantaba como solista nesa época. Formaba parte da Tuna da Facultade de medicina da USC, como se aprecia neste vídeo pola cor amarela da beca.

Desculpas pola mala calidade da imaxe, pero é que a gravación fíxose no Teatro Principal de Santiago de Compostela fai preto de vinte anos (en 1996). E xa choveu…

O son tamén é mellorable, pero a inconfundible voz de «José da Florera», a pesar dos problemas técnicos do vídeo, segue emocionándonos, como se o escoitásemos en directo.

CARMEN DA FLORERA

Onte estiven en Muros e, loxicamente, votei de menos á «Tita Carmiña». Deixounos orfos o día 18 de agosto de 2014.

Xa sabedes que «Carmen da Florera» era a matriarca da familia. A nosa outra nai. A xefa. Así que, infinitas grazas polas condolencias e, por suposto, eternamente agradecido polo voso afecto.

Por certo, «Papá Mimitiños» está ben. Triste, pero ben.

 

ENTREVISTA a Domingo Guerra en TMT

Neste vínculo pódese ler a entrevista que me fixeron en TMT:

Entrevista a DOMIN en The Muros Times

NORMA LING

Onte estiven en Muros e contáronme que, un día como hoxe, fai exactamente un ano, ás cinco menos dez do serán, Norma Ling sufriu un violento atentado na Casa do Concello. As feridas foron considerables e afectaron a órganos vitais. A pesar da súa fortaleza e xuventude –apenas supera os trinta anos–, correu moito perigo e, desde aquela, segue convalecente.

Dixéronme que todo sucedeu no interior da Casa Consistorial, pero non o teño moi claro xa que as oficinas do xulgado se atopan no terceiro andar dese inmoble, e sorprende que non se denunciase a agresión.

O que resulta máis verosímil –coas lóxicas reservas da presunción de inocencia–, é a identidade do agresor. Segundo corroboraron testemuñas presenciais, trátase dun home, de sesenta anos de idade e complexión forte, que vai ao concello dúas ou tres veces á semana. Fontes consultadas non clarificaron si mantiña algún tipo de relación sentimental coa vítima, aínda que descartaron que se tratase dun caso de violencia de xénero.

Desde o suceso, moitos veciños amosaron inmediatamente a súa consternación polo acontecido. Houbo quen reaccionou enerxicamente e con violencia verbal, evidenciando a impotencia e rabia por uns feitos que ofenden ao sentido común; outros fixérono a través das redes sociais, dándose o caso dun exconcelleiro que criticou ese comportamento e tivo que soportar indecentes provocacións e ameazas do presunto autor, moi dado, por outra parte, a interpoñer querelas.

Sen embargo, outros moitos cidadáns, tal vez desorientados, quizais confusos ou enganados, miraron para outro lado aceptando, ofuscados, as explicacións puerís dos que xustificaron esa execrable actuación.

Norma Ling –que é como lle chamo á Lei de normalización lingüística– non está no seu mellor momento. Sabémolo. Moitos concellos a violan sen escrúpulos. De pouco serviu promulgar que «as Corporacións Locais dentro do seu ámbito fomentarán a normalización do uso do galego» (artigo 25 da Lei). Pouco importa que o desenvolvemento de Galicia precise da institución municipal e dun proceso normalizador da súa lingua, para afirmarse como pobo. Porque, en definitiva, observamos que se atopa en permanente perigo ao contar con múltiples detractores.

Porén, agora que estamos en maio, moito me temo que incluso o agresor celebrará, gozoso, o Día das Letras.

O MURADÁN «David Guapo»

Onte non estiven en Muros. Despois de varios anos, foi o primeiro fin de semana que as Maritas e máis eu non estivemos na nosa terra. Pero tíñamos unha boa desculpa: quedamos en Compostela para disfrutar do espectáculo de David Callejón. Bueno, de «David Guapo», que é como se coñece artisticamente.

David Guapo non é de Muros. Pero, como sabemos, aos de Muros pásalle un pouco o mesmo que aos de Bilbao e nacemos onde nos apetece. E, a el, doulle por nacer en Barcelona.

–¿Hola, sois como yo de Muros, verdad?

Así foi como nos recibiu este magnífico humorista na sala Capitol de Santiago de Compostela.

Domin, David Guapo, Marita e Pablo.

 Ao remate da actuación, xa sen David, os que saen retratados e tamén os que non quixeron saír na foto (Chiña, Manolo e a outra Marita), decidimos ir polo «ensanche» compostelá a tomar algo. Recollémonos tarde, porque ao día seguinte non tiñamos que madrugar.

O domingo, a media mañá, quedamos con Eva e José no Franco e, despois, invitáronos a comer. Durante o xantar, mantivemos unha agradable e amena conversación. Lembramos –como non–, anécdotas relacionadas con Muros nas que participamos todos contando as nosas vivencias.

Eu, como sempre, escoitei máis que falei, pero quixen contar escenificando e rememorando con énfase o que nos dixo David Guapo:

– ¿Hola, sois como yo de Muros, verdad? –O dito. Un crack.

 

LOITO POLA TRAXEDIA DO SANTA ANA

Onte estiven en Muros entristecido por culpa do mar. Como todo o pobo. De loito. Por iso, quixera transmitir aos familiares e amigos das vítimas do pesqueiro «Santa Ana», ao seu armador (o meu amigo Pepe do Cuco) e a toda a súa familia, o máis profundo pesar.

Tan só un único supervivente é o arrepiante bagaxe do naufraxio sufrido na madrugada do luns (10 de marzo de 2014), polo pesqueiro Santa Ana, que embarrancou nas proximidades da illa Erbosa (a media milla da costa do Cabo Peñas, en Asturias).

No arrastreiro estaban enrolados catro muradáns. Un de Tal, o mariñeiro Lucas José Mayo Abeijón, e tres de Abelleira: o patrón de pesca Manuel Simal Sande, que se salvou; o cociñeiro Manuel Indalecio Mayo Brea; e o maquinista Manuel María Tajes Lestón. O resto da tripulación estaba formada polos indonesios Suherman Hasan (mecánico) e Wasito (mariñeiro); polo ovetense Marcos del Agua Chacón (alumno en prácticas), e polos portugueses Vítor José Farinhas Braga (o contramestre) e o patrón de costa Francisco Gomes Fragateiro.

Desde esta «bitácora», as máis sinceras condolencias a todos e cada un dos familiares das vítimas e, por suposto, a solidariedade e o noso respecto fraternal.

CAPELA DO CARME

Onte estiven en Muros e acerqueime ás inmediacións da capela do Carme.

Desde fai uns anos, o santuario non cobixa á nosa Virxe do Mar, polo que, para visitala, hai que desprazarse ata a igrexa parroquial onde permanece exiliada. Fun ata alí e pregunteille si xa estaba cómoda, a gusto; contestoume o de sempre: que prefire a súa capela, que xa sabe que é un perigo, que está arruinada, desmantelada, que na colexiata -ao lado dos meus santos (Santo Domingo e San Antonio)-, está ben, pero que, así e todo, ansía tornar. Entendino. Porque é a súa casa.

Consciente do penoso estado de conservación do templo e do atrio, non quixen entristecela insistindo nesa lamentable situación. Evitei comentar, tamén, cómo se atopan os rueiros que configuran este conxunto arquitectónico, tan visitado polos turistas.

Resulta curioso que continúe sorprendéndome que saiba o que penso -a veces esquezo que é coma todas as nais-, xa que, sen contarlle nada desto, e de súpeto, con esa voz que transmite serenidade infinita, tranquilizoume dicindo que fixera un milagre, e que pronto comezarían as obras de rehabilitación. Sabe mellor que ninguén, que tanto os actuais como os anteriores gobernantes municipais, provinciais, autonómicos, estatais e clericais –aquí non se libra ninguén–, se despreocuparon ata o de agora desta situación.

Conversamos moito tempo, sen presa. Fíxenlle determinadas confidencias persoais sobre a súa festa. Correspondeu contándome que escoitou a Papá Mimitiños dicirlle, o ano pasado, que a vira pasar na procesión máis triste que outras veces; e que, desde 2008, bota de menos a Tomasa da Florera levando o ramo ese día. Contoume que segue emocionándose cando os nosos mariñeiros imploran auxilio, ante os múltiples avatares do mundo da pesca e do mar. Que continúa conmovéndose cando escoita cantar a Salve, como só os muradáns son capaces de interpretar. Que se sinte reconfortada, coas pregarias de agradecemento de todo o pobo, pola protección que dispensa aos nosos mariñeiros, e polo amparo que proporciona aos que descansan, con ela, no mar. Pero que sofre moito, cando o dezaseis de xullo, ao remate da procesión, non a deixan entrar na capela e quedar alí, na súa casa, para descansar.

PACIENCIA

Onte pola noite estiven en Muros, onde pasei as festas de Nadal. Foron días de chuvia intensa. Desapacibles. Incluso, segundo me confesaron os que están acostumados aos duros invernos muradáns, algo fríos de máis. Aproveitei un instante de tregua, que nos deu o mal tempo, para retratar, co móbil, a rúa da Paciencia. Porque é unha das primeiras imaxes que se ven ao saír da Casa da Florera, onde nacín.

É certo que, na vila, hai outras rúas moito máis interesantes, tanto pola súa historia como pola particular configuración, fermosura ou peculiar nome que as identifica. Pero, a da Paciencia, é unha das que sempre me apetece pisotear. Aínda que non precise atravesala. Gústame percorrela polo simple pracer de transitala. Porque, me traslada, de súpeto, a vivencias da infancia e adolescencia. A recordos que non desexo esquecer. Como esta anécdota, protagonizada por Dominica da Florera –mamá abuela– (en Muros ás aboas tamén lle chamamos mamás), quen en plena demencia senil, cando escoitaba aos turistas exclamar: «¡mira, calle de la Paciencia!», pregoaba vociferando, sen rubor e con mal xenio: «¡paciencia hai que ter con vós!», convencida de que eran os mesmos quenes, todos os días sen descanso, repetían esa letanía.

Xunto co calexón da rúa do Castillo, foi o primeiro campo de fútbol e de baloncesto que lembro. Testemuña de xogos e pelexas cos meus irmáns e amigos e, tamén, lugar de reconciliacións.

Por certo, cando paseedes preto dela, lembrade non dicir aquelo de: «¡mira, calle de la Paciencia!», pois seguro que, dende onde se atope, mamá abuela replicará: «¡paciencia hai que ter con vós!».

SEÑOR PEDRO

Onte pola mañá estiven en Muros. O nordeste sopraba forte, molestaba un pouco. Ía acompañando á miña filla para facer unhas compras e resolver diversos asuntos no banco. Tíñamos présa, facíasenos tarde cando nos decatamos de que señor Pedro viña en dirección a nós.

Pola mirada e o sorriso que nos dirixíu, sabiamos que se trataba dunha desas ocasións nas que é preciso deterse, esquecer o tempo e gozar do instante. Non foi unha parada obrigada, de compromiso, detivémonos porque nos apetecía. Porque o cariño ás boas xentes impide mirar o reloxo e obriga a mudar as prioridades.

Señor Pedro é unha persoa moi querida. Coñece cada recuncho de Muros. Sabe de pesca, de mar, das nosas xentes… Vaia, sabe de todo e ten un sentido do humor intelixente que herdaron, sobre todo, os seus fillos Pitix e Pedro, e o seu neto Santi, o monologuista.

Atopeino ben. Un pouco triste, pero ben. Díxome que, a pesar dos achaques, estaba perfectamente de saúde. Preguntounos pola familia e, como sempre que me ve, si quedara co seu fillo Pedro (tamén de vacacións na Vila e un dos meus mellores amigos).

Charlamos un pouquiño. Despois de darlle un bico de despedida a Marita e de que, sen sabelo, lle sacara esta fotografía, díxenlle que tíñamos que comer unhas vieiras xuntos –é o único marisco que lle gusta–. Cunha carcaxada preciosa despediuse de nós. E xa nos alegrou o día.

ONDE APARCAR

Onte pola mañá estiven en Muros sentado no «petril», que é como lle chamo ao pretil que bordea o paseo marítimo. A dársena estaba preciosa con tantas embarcacións.

Había moita xente. Notábase que era o primeiro venres de agosto. Acompañado de dous vellos mariñeiros, dúas persoas que aprecio especialmente: señor Juanito e señor Pedro, escoitamos a un veraneante habitual da localidade dicirlle á súa dona, cabreado:

– dende que os pobres teñen coche, xa non temos onde aparcar!

O certo era que o recheo estaba completamente abarrotado con todo tipo de vehículos. Pois ben. Moi educado, pero coa sorna propia da indignación, e coa sabedoría e a experiencia que dan os moitos anos vividos –máis de oitenta–, díxolle señor Juanito ao turista:

– Teñen o muelle do gasoil á súa disposición, porque as autoridades portuarias pensaron en xente como vostedes, para este tipo de circunstancias.

Debo confesar que, previamente, en voz baixa, dirixíndose a nós, tamén exclamou: manda carallo! o que temos que oír!

«Manda carallo» é unha expresión que serve, perfectamente, para poñer en evidencia aos que non son conscientes do ridículo que fan cando utilizan aparcamento privado, en espazos públicos, sen precisalo. Por suposto que non me refiro á ambulancia, nin á policía municipal ou protección civil, etcétera.

Para as autoridades autonómicas, que privatizan servizos e lugares de dominio público, cando son escasos, co fin de destinalos ao disfrute dos seus clientes, conviña outro termo. Pero descoñezo cal é o apropiado. A próxima vez que me atope con estes dous veciños pedireille axuda. Seguro que non me defraudarán propoñendo o máis axeitado.